Deskriptibong Pagsusuri sa Gamit ng ‘Sobra’ bilang Sumisibol na Pampasidhi ng mga Pang-uri sa Wikang Filipino

Abstract

Kabi-kabila ang nagsisibulang mga gramatika sa wikang Filipino. Sa katunayan, karamihan sa mga ito ay hindi pa lubusang napag-uukulan ng pagsusuri maliban sa mga panaka-nakang pagtatangkang pagbangit at paglalaan ng maiikling paliwanag. Ayon kay Malicsi (2008), marami-rami na ang dapat pag-isipan sa kalakaran ng wikang pambansa mula sa palatunugan, mga salita, at maging sa pagbuo ng pangungusap dito. Isa sa mga halimbawang sumisibol na gramatika sa wikang Filipino na binanggit niya ay ang palasak na paggamit ng sobra bilang pampasidhi ng mga pang-uri. Inilarawan pa nga ito ni Ceña (2012) bilang isa sa mga “paboritong pampasidhi” ng kabataan na itinuring niya rin bilang isang pang-abay. Batay naman sa isang aklat ni Malicsi (2013) na siya nang may pinakakomprehensibo at pinakaimpormatibong pagtalakay hinggil dito, nilinaw niya na may kaibahan ang pagiging pang-abay na panggaano at pagiging pampasidhi ng sobra. Ilan sa mga tampok sa kaniyang pagsusuri ang pagiging obligatoryo ng paksa sa nauna kumpara sa ikalawa. Ipinaliwanag din niya na ang mga pangungusap na may pariralang pang-uring pinasidhi ng sobra ay nanggaling sa mga batayang pangungusap na pinagsasanib sa pamamagitan ng embedding. Bunga nito, nakakaltas ang makauring panlaping ma- sa mga maylaping pang-uri na siyang nagiging sanhi ng kawalan ng paksa ng mga pangungusap. Maliban sa mga ito ay wala nang iba pang nabanggit na detalye tungkol sa pagiging panggaano at pampasidhi ng sobra sa wikang Filipino. Ang nabanggit na puwang ang siyang isinaalang-alang sa papel na ito upang magdagdag ng higit pang kalinawan sa gamit ng nasabing pampasidhi sa Filipino. Isinakatuparan ito sa pamamagitan ng pagsasagawa ng deskriptibong pagsusuri sa mga kinalap na post at tweet na may taglay na sobra na nagbibigay-turing sa mga pang-uri. Gumamit din ng mga istruktural na lapit gaya ng paghihimay ng proseso ng Embedding at pagsasagawa ng Movement Test upang mailatag ang mga dagdag na obligatoryo at di-obligatoryong tuntunin sa pagpapasidhi ng mga pang-uri gamit ang sobra. Bilang resulta, nakapaglatag sa papel na ito ng dagdag na mga tuntunin sa pagpapasidhi ng mga panaguring pang-uring may kayariang hubad, maylapi, inuulit, at tambalan gamit ang sobra. Nakapaglata din ng ilan pang mga obserbasyon sa pampasidhing ito tulad ng asimilasyon sa sunurang sobra + -ng + hed na pang-uri, ang pagiging konstiyuwent ng nasabing sunuran, at pagpapasidhi ng mga panuring na pang-uri.